ADAS là gì? Nguyên lý hoạt động và lợi ích của hệ thống ADAS đối với tài xế

Chào các bạn mới cầm lái! Chắc hẳn khi tìm hiểu về xe hơi, bạn đã từng nghe đến cụm từ “ADAS”. Nghe có vẻ phức tạp phải không? Đừng lo, hãy coi ADAS như một “người trợ lý ảo” luôn ngồi bên cạnh, giúp bạn lái xe an toàn và nhàn hơn rất nhiều.

Bài viết này sẽ giải thích ADAS một cách dễ hiểu nhất nhé!

1. Đầu tiên, hệ thống ADAS là gì?

ADAS là viết tắt của Advanced Driver Assistance Systems, dịch nôm na là Hệ thống Hỗ trợ Lái xe Nâng cao.

Nói đơn giản: Đây là một nhóm các công nghệ thông minh được trang bị trên ô tô để giúp bạn lái xe dễ dàng và an toàn hơn. Chúng có thể cảnh báo nguy hiểm, thậm chí là tự động can thiệp để tránh va chạm.

2. Lịch sử ra đời và phát triển công nghệ ADAS

Thực chất, nền móng của hệ thống ADAS đã được xây dựng từ rất lâu trước khi nó trở nên phổ biến. Ngay từ cuối những năm 1970, các công nghệ an toàn sơ khai như phanh ABS đã ra đời và được xem là một phần không thể thiếu của ADAS.

Phải đến đầu những năm 2000, khái niệm ADAS mới thực sự định hình rõ nét hơn với sự phổ biến của các tính năng cảnh báo như lệch làn đường hay hỗ trợ tầm nhìn ban đêm. Một trong những cột mốc quan trọng nhất là vào năm 2014, khi việc trang bị camera lùi trở thành yêu cầu bắt buộc tại Mỹ.

Sự kiện này đã mở đường cho cuộc cách mạng về an toàn, thúc đẩy các nhà sản xuất không ngừng nghiên cứu và phát triển, đưa ADAS trở thành một hệ thống hỗ trợ lái toàn diện và được ưa chuộng trên toàn cầu như ngày nay.

3. “Trợ lý ảo” ADAS hoạt động như thế nào?

Cũng giống như con người, xe của bạn dùng “mắt” (là các camera) và “tai” (là các cảm biến, radar) được gắn xung quanh xe để:

• Nhìn đường sá, vạch kẻ đường, biển báo.
• Phát hiện các phương tiện khác, người đi bộ, hay chướng ngại vật.

Sau đó, bộ não của chiếc xe sẽ phân tích tất cả thông tin này và đưa ra quyết định: hoặc là nhắc nhở bạn (bằng âm thanh “tít tít” hoặc rung vô lăng), hoặc là tự hành động (như tự phanh) để giữ an toàn.

4. Các “siêu năng lực” của trợ lý ADAS mà bạn cần biết

Đây là những tính năng phổ biến nhất, được giải thích qua các tình huống thực tế:

4.1 Khi đi trên cao tốc, đường trường:

4.1.1. Điều khiển hành trình chủ động (Adaptive Cruise Control – ACC):

• Tình huống: Bạn đang đi cao tốc và muốn giữ tốc độ ổn định mà không cần đạp ga liên tục.
• ADAS làm gì? Bạn chỉ cần cài đặt tốc độ mong muốn (ví dụ 100km/h) và khoảng cách an toàn với xe trước. Xe sẽ tự động giữ khoảng cách đó. Nếu xe trước đi chậm lại, xe của bạn cũng tự giảm tốc. Khi đường thoáng, xe sẽ tự tăng tốc trở lại. Bạn chỉ cần tập trung đánh lái, rất nhàn!

Để biết chi tiết về Adaptive Cruise Control – ACC, mời bạn đọc tại bài viết: Adaptive Cruise Control là gì?

4.1.2. Hỗ trợ giữ làn đường (Lane Keeping Assist – LKA) & Cảnh báo lệch làn (Lane Departure Warning – LDW):

• Tình huống: Đôi khi bạn hơi mất tập trung và xe bắt đầu trôi lệch khỏi làn đường.
• ADAS làm gì? Hệ thống sẽ cảnh báo bạn bằng âm thanh hoặc rung vô lăng. Một số xe xịn hơn còn có thể tự động đánh lái nhẹ để đưa xe về lại giữa làn đường.

4.1.3. Đèn chiếu xa tự động (Automatic High Beams – AHB):

• Tình huống: Bạn đi đường tối và phải liên tục bật/tắt đèn pha (chiếu xa) khi có xe ngược chiều để không làm họ chói mắt.
• ADAS làm gì? Xe sẽ tự động phát hiện xe đi ngược chiều hoặc xe đi trước và tự chuyển từ đèn pha sang đèn cốt (chiếu gần). Khi không còn xe nào, nó sẽ tự bật lại đèn pha. Rất thông minh!

4.2 Khi đi trong thành phố, khu vực đông đúc:

4.2.1. Cảnh báo tiền va chạm (Pre-Collision System – PCS):

• Tình huống: Xe phía trước đột ngột phanh gấp hoặc có người băng qua đường mà bạn không để ý.
• ADAS làm gì? Đây là tính năng “sinh tử”! Xe sẽ phát ra cảnh báo khẩn cấp. Nếu bạn không phản ứng kịp, nó sẽ tự động phanh gấp để tránh hoặc giảm thiểu va chạm.

4.2.2. Cảnh báo điểm mù (Blind Spot Monitoring – BSM):

• Tình huống: Bạn muốn chuyển làn nhưng không thấy có một chiếc xe máy đang chạy ngay bên hông xe (vị trí gương chiếu hậu không thấy được).
• ADAS làm gì? Nếu có xe trong vùng mù, một đèn cảnh báo nhỏ sẽ sáng lên trên gương chiếu hậu. Nếu bạn vẫn bật xi nhan định chuyển làn, nó sẽ kêu “tít tít” để báo hiệu.

4.3 Khi lùi xe, đỗ xe:

Cảnh báo phương tiện cắt ngang khi lùi (Rear Cross Traffic Alert – RCTA):

• Tình huống: Bạn đang lùi xe từ trong bãi đỗ ra và tầm nhìn bị che khuất, không biết có xe nào đang chạy tới từ hai bên không.
• ADAS làm gì? Hệ thống sẽ “nhìn” hộ bạn. Nếu có xe đang lao tới, nó sẽ kêu to để cảnh báo cho bạn dừng lại.

Lời kết: ADAS là bạn đồng hành, không phải tài xế thay thế!

Dù ADAS rất thông minh và hiện đại, hãy luôn nhớ rằng:

ADAS chỉ là HỖ TRỢ. Người chịu trách nhiệm cuối cùng vẫn là bạn.

Công nghệ này giúp chúng ta an toàn hơn, giảm căng thẳng khi lái xe, nhưng không thể thay thế sự tập trung, quan sát và tuân thủ luật giao thông của người lái.

Chúc các bạn luôn lái xe an toàn và tận hưởng mỗi chuyến đi cùng người “trợ lý ảo ADAS” đắc lực này!